Udarność tworzyw sztucznych – Metoda Charpy’ego

Udarność tworzyw sztucznych – Metoda Charpy’ego to próby dynamiczne, które określają zdolność materiału do przenoszenia gwałtownych obciążeń typu uderzeniowego. Badając udarność, sprawdzamy odporność materiału na pękanie przy obciążeniu dynamicznym. I dziś kilka słów na ten temat sobie powiemy 🙂 Zachęcam do dalszej lektury polecając zapoznanie się z wpisem dotyczącym stanów fizycznych polimerów.

W celu wykonania pomiaru udarności, Georges Augustin Albert Charpy (Rysunek 1) skonstruował młot wahadłowy (Rysunek 2).

Młot Charpy’ego to urządzenie, dzięki któremu możesz dokonać pomiaru udarności przygotowanych wcześniej próbek z m.in. tworzyw sztucznych.

Wynik badania to iloraz pracy potrzebnej na złamanie próbki i pola przekroju poprzecznego w miejscu złamania próbki, który wyraża się
w kJ/m².

Udarność materiałów kruchych jest mała, a ciągliwych duża.

Próbki do badania udarności mają określone rozmiary i ewentualnie nacięte karby, które determinuje norma ISO 179-1.
Zgodnie z określonym standardem próbki mogą być poddane działaniu siły po stronie krawędzi z naciętym karbem lub po stronie ścianki (Rysunek 3).

Poza wymiarem próbki oraz głębokości karbu, znormalizowany jest promień nacięcia. Zgodnie z normą istnieją 3 rodzaje, które przedstawia Rysunek 4.

Projektując wyroby z tworzyw sztucznych, możemy dobrać materiał
w zależności od wymaganej udarności. Informację taką możemy znaleźć m.in. w bazie tworzyw sztucznych CAMPUS.
Dystrybutorzy tworzyw podają również wyniki badań udarności na kartach technicznych (Rysunek 5).

Zawsze z wynikami podawana jest norma wg której odbył się pomiar.
Rysunek 6 pokazuje jak czytać rozszerzenia podane przy numerze normy.

Poniżej przedstawiam krótki film prezentujący opisywane przeze mnie badanie.